Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Bu hükümetle enflasyon niye yükselecek
Bildiğiniz gibi Türkiye enflasyon hedeflemesi rejimi uyguluyor.
Peki, nedir enflasyon hedeflemesi rejimi?
Hemen cevaplayalım. Bu rejimde bir enflasyon hedefi seçiliyor. Bu hedef, nokta ya da bant şeklinde olabiliyor. Yani yüzde 5 ya da yüzde 4-6 şeklinde. Ve bankalararası faiz oranları bu hedefe eşit ya da hedefin altına çekiliyor. Merkez Bankası şeffaflaştırılıyor. Ve güvenilir hâle getiriliyor. Yeni bir fiyat endeksi yapılıp enflasyon hedefini tutturması sağlanıyor. İşte bu rejim özellikle gelişmiş ülkelerde başarılı oluyor. Ama gelişmekte olan ülkelerde pek başarılı olamıyor.
KISMEN DOLARİZE OLMUŞ ÜLKELERDE ENFLASYON HEDEFLEMESİ ÇALIŞMIYOR
Peki, enflasyon hedeflemesi rejimi gelişmekte olan ülkelerde niye başarılı olamıyor?
Başarılı olamıyor, çünkü küresel mal fiyatlarındaki yükselme enflasyon hedefinin tutmasını önlüyor. Yine dolarizasyon yani gelişmekte olan ülkelerde şirket bilançolarının, hane halkının, bankaların ve uzun vadeli borçlanmalar döviz üzerinden yapılıyor. Yani kısmî dolarizasyon oluyor ülkede. Tabii bu arada yüksek oranlı devalüasyonlar döviz borçları nedeniyle şirket bilançolarını olumsuz etkiliyor. Finansal kriz riskini çoğaltıyor.
Hemen bu saydığımız olumsuzluklara örnek verelim. Petrol fiyatları artarken ülke içi para politikası enflasyon artışını önlemeye yetmiyor. Yine euro dolar karşısında değer kaybederken Avrupa ülkelerinde bir finansal kriz riski oluşmuyor. Hattâ euro, Amerikan Doları karşısında yüzde 20 değer kaybettiği hâlde Avrupa’da istendiği şekilde enflasyon artmıyor. Oysa Türkiye’de Türk parası değer kaybettiğinde şirket bilançoları hızla bozuluyor. Ve devalüasyon etkisiyle enflasyon yükseliyor.
O hâlde enflasyon hedeflemesi rejiminin kısmen dolarize olmuş ülkelerde pek de iyi çalışmadığını söyleyelim. İşte bu nedenle son dönemde Türk parasında yaşanan yüksek oranlı değer kaybı nedeniyle enflasyonun artacağını belirtelim.
Bu arada tüketici bazlı reel kur endeksi dün 102.62 olarak açıklandı. Bunun anlamı şu, Türk parasındaki yüksek oranlı devalüasyona rağmen Türkiye’de üretilen mallar hâlâ diğer ülkelere göre 2.62 puan yüksek maliyetle üretiliyor. Bunun nedeni işte bu bir türlü düşürülemeyen yüksek enflasyon oluyor. Yani Merkez faizleri artırıp kur istikrarını sağlamadığı takdirde devalüasyon ve enflasyon sarmalı bundan böyle bu ülkeyi zorlayacak.
*
Not:
Geçmiş yazılara şu linkten ulaşabilirsiniz:
