Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Azerbaycan yeterince seksi değil mi
Azerbaycan önümüzdeki ay ilk kez yapılacak Avrupa Oyunları’nın ev sahipliğini üstlenecek. Aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da olduğu dünya liderleri görkemli açılış töreninde hazır bulunacak. Beraberlerinde bir medya ordusu gelecek. Bütün dikkatler Azerbaycan’ın üstünde olacak. Tam da bu yüzden İlham Aliyev yönetimindeki Azerbaycan rejimi Bakü’ye onlarca gazeteci, akademisyen ver her nevi muhalifi teker teker hapse tıkıyor. Yabancılara ulaşıp ülkede olup bitenleri anlatamasınlar diye.
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne (HRW) göre Azerbaycan’da son bir yılda en az 34 kişi siyasi nedenlerden ötürü tutuklanıp cezaevine kondu. Aralarında Aliyev ailesi ve çevresiyle ilgili yolsuzluk iddialarını araştıran ve Aralık’tan bu yana tutuklu bulunan cesur kadın gazeteci Hatice İsmailova var. Geçen gün medya dünyasının en prestijli ödüllerinden sayılan “PEN Barbara Goldsmith Özgürlük Ödülü”ne layık görülen İsmailova bir diğer meslektaşını “intihara teşvik” ile suçlanıyor. Tural Mustafayev adlı gazetecinin “duygusal baskı altındaydım” diyerek şikâyetini geri çekmesi durumu değiştirmedi. Hükümet İsmailova’yı “vergi kaçakçılığı” ve “görevini kötüye kullanma” gibi düzmece sebeplerden ötürü yargılamaya hazırlanıyor.
Dünyaca saygın insan hakları aktivisti Leyla Yunus da geçen yazdan beri hapiste. Karaciğer yetmezliği olan ve içeride 16 kilo birden veren Leyla Hanım yine “vergi kaçakçılığı” ve “vatana ihanet”ten yargılanıyor. Tarihçi eşi Arif Yunus da İçişleri Bakanlığı’nın işkenceyle nam salan nezarethanesinde tutuluyor.
Bu arada Azerbaycan’da faaliyet gösteren yerli yabancı sivil toplum örgütlerine bir dizi dava açıldı. 50’ye yakın STK’nın hesapları donduruldu. Kasım ayında yürürlüğe sokulan yeni bir kanunla birlikte yerli STK’ların yabancılardan fon alması neredeyse imkânsız hâle getirildi. Dolayısıyla birçoğu kepenkleri indirmek zorunda kalacak.
Muhalefetin yok denecek kadar sindirildiği Azerbaycan her hâliyle bir diktatörlük görüntüsü veriyor. Peki, nasıl oldu da geçtiğimiz yıl temel misyonu insan haklarını korumak olan Avrupa Konseyi’nin geçici başkanlığını üstlenebildi? HRW’ın Azerbaycan uzmanı Giorgi Gogia’ya göre sebebi basit: Petrol, doğalgaz, ve Azerbaycan’ın stratejik coğrafi konumu. Başka bir ifadeyle Batı’nın kendi çıkarlarını insan haklarının önüne koyma alışkanlığı hele Azerbaycan için tam gaz devrede.
Bir aralar Avrupa parlamenterlerin Azerbaycanlı yetkililerden kabul ettikleri ballı tatiller, kutu kutu havyarlar, Avrupa basınında yankılanmıştı. Ama nedense Azerbaycan’daki meslektaşlarımızın yaşadığı zulüm pek yer bulamıyor. Ne de Türkiye’de.
“Kardeş” dediğimiz Azerbaycan’da, insanlar sırf gerçekleri dillendirdikleri için cezaevini boylarken neden Türk medyasında çıt yok? İktidara yakın basını anladık. Aliyev ve Erdoğan pek ahbap, en azından karşılıklı çıkarları yüzünden öyle görünmek zorundalar. Peki, ya liberallerimiz? Yoksa Azerbaycanlılar yeterince “seksi” değiller mi?
Türkiye’deki duyarsızlığın nedenlerini Azerbaycanlı muhalif blogcu Arzu Geybullayeva’ya sordum. Ermenistan ile diyalogu savunduğu için ülkesinde aforoz edilen Geybullayeva Türkiye’de de ülkücüler tarafından ölümle tehdit edilmişti. İstanbul’u geçici olarak terk etmek zorunda kalmıştı. Geybullayeva’ya göre kayıtsızlık aslında karşılıklı. “Bu da iddiaların aksine aslında iki ülke arasında çok da gerçek bir dostluğun olmadığını gösteriyor.”
Aliyev ve Erdoğan arasındaki benzerliklere de dikkat çeken Geybullayeva yine de Erdoğan’ın en azından daha mert davrandığının altını çiziyor. “Eğer bir twit yüzünden yargılanıyorsan Erdoğan böyle olduğunu söyleyebiliyor. Oysa bizde yazdıklarından ötürü olsa dahi polis mucizevî biçimde evinde ya esrar buluyor ya da başka sözde delil ve bir gazeteci olarak esrar ticaretinden yargılanıyorsun veya Hatice gibi intihara teşvik etmekten.”
*
Not:
Geçmiş yazılara şu linkten ulaşabilirsiniz:
