Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Adil yargılanmıyoruz, şahidi Anayasa Mahkemesi
AYM’ye 10 Eylül 2012’den beri 38 bini aşkın bireysel başvuru yapıldığı, bunlardan 19 bini hakkında karar verildiği ortaya çıktı. Bşvurularda adil yargılanma, mülkiyet hakkı ve kanun önünde eşitlik haklarıyla ilgili şikayetler ilk üç sırada yer aldı.
Anayasa Mahkemesi’ne (AYM), 10 Eylül 2012’den beri yapılan bireysel başvuru istatistikleri, AYM’nin adeta Marko Paşa gibi görülmeye başlandığını, ancak AYM’nin bu işlerin ancak yarısını karara bağlayabildiğini ortaya koydu. Çünkü, AYM’ye yapılan bireysel başvuru sayısı 38 bin 67’ye ulaşırken, AYM’nin verdiği karar sayısı ise 19 binde kaldı. Sadece 2015 yılındaki başvuru sayısı bile şimdiden 6 bin 250’yi geçti. AYM’ye yapılan başyurular arasında eşitsizlik şikayeti 8 bini, yaşam hakkının ihlali şikayeti 2 bini, toplantı gösteri hakkının ihlali şikayeti 1500’aştı. AYM bu sürede10 binin üzerinde dosyada kabul edilemezlik-ret kararı verirken sadece 559 başvuruda hak ihlali kararı verdi. İhlal kararları arasında ‘Adil Yargılanma’ hakkının ihlali ilk, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali ikinci sırada yer aldı.
MARKO PAŞA’YA 38 BİN ŞİKAYET
Birçok hak ihlali kararıyla ülke dışında bile olumlu tepkiler alırken, bir çok ret (kabul edilemezlik) kararı nedeniyle eleştirilen AYM, bireysel başvurularla ilgili güncel rakamları dün yayımladı. Bireysel başvuruların yıllara göre dağılımı şöyle oldu: 2012 yılı: (1342), 2013 yılı (9897), 2014 yılı: (20 578) ve 2015 yılı (6250)
YARISI KARARA BAĞLANDI
AYM’nin bu süredeki performansı ise yaklaşık yüzde 50 oldu. Çünkü AYM, toplam 38 bin 67 bireysel başvurudan 19 bin 529’unu karara bağlayabildi. Bu kararların 12 bin 537’si komisyonlar, 5 bin 525’i bireysel başvuru bürosu, 1467’si ise Bölümler (Birinci Bölüm ve İkinci Bölüm) tarafından verildi.
10 BİNİ AŞKIN RET
AYM, bu başvurulardan üçte birine yakını (10 bin 249 başvuru) hakkında ise kabul edilemezlik kararı verdi. Bu sürede ‘idari ret kararı’ sayısı 5 bin 313 olurken, 3 bini aşkın dosyada ise AYM birleştirme kararı verdi. Feragat nedeniyle düşme kararı verilen dosya sayısı 49, kaydı kapatılan başvuru sayısı ise 58 olarak kayıtlarda yer aldı.
ŞİKAYET TÜRLÜ TÜRLÜ
AYM’ye yapılan başvurularda ihlal edildiği öne sürülen haklar arasında adil yargılanma, mülkiyet hakkı ve kanun önünde eşitlik haklarıyla ilgili şikayetler ilk üç sırayı paylaştı. Kanun önünde eşitlik hakkının ihlal edildiği şikayeti ile yapılan başvuru sayısı 8 bini, yaşam hakkıyla ilgili şikayet sayısı ise 2 bini geçti.
559 İHLAL
AYM, Bireysel başvurularla ilgili bugüne kadar verdiği ihlal kararı sayısını ise 559 olarak açıkladı, ancak bunlardan sadece 500’üne istatistikte yer verildi. İhlal kararları arasında ilk sırayı 393 ile adil yargılanma hakkının ihlali aldı. Bu başlıkta ihlallerin büyük çoğunluğu makul sürede yargılanma hakkının ihlali-yargılamanın uzaması- ve uzun tutukluluk gerekçeleriyle verildiği biliniyor. AYM’nin ihlal edildiğine karar verdiği haklar arasında son sıralarda ayrımcılık yasağı ve din ve vicdan özgürlüğünün yer alması dikkat çekti.
EN ÇOK ŞİKAYET EDİLEN YARGITAY
AYM’ye yapılan bireysel başvuruların ‘şikayet edilen kararın kesinleştiği merciine göre’ dağılımı da belirlendi. Buna göre, AYM’ye şikayet edilen kesinleşmiş karar sahipleri arasında Yargıtay ilk, Danıştay ise üçüncü sırada yer aldı.
ADNAN KESKİN
